Lek. Marta Lubarska, Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
Zawsze główną funkcją jedzenia było zaspokajanie głodu. Wraz ze zwiększającą się dostępnością żywności oraz poprawą jej smaku, ludzie zaczęli korzystać z jedzenia by zaspokajać wiele innych potrzeb – smutek, żal, złość. Nawet do 21% kobiet przyznaje się do objadania. Nadmierne spożycie pokarmów, a w efekcie spożywanie więcej kalorii niż potrzebuje organizm, w dłuższym okresie czasu stanowi czynnik ryzyka wystąpienia nadwagi i otyłości.
Doktor Marta Makara-Studzińska i wsp. napisali pracę o psychologicznych aspektach otyłości i jedzeniu jako uzależnieniu. Nadmierne jedzenie, czyli żarłoczność, jest zaburzeniem odżywiania charakteryzującym się gwałtownym pochłanianiem pożywienia. W przeciwieństwie do bulimii, nie towarzyszą mu wymuszane wymioty. Epizody żarłoczności charakteryzują się częstym sięganiem po pokarmy, co najmniej co 2 godziny oraz brakiem kontroli nad ilością spożywanego jedzenia. Dodatkowo występują takie zachowania jak szybsze jedzenie niż zwykle, jedzenie aż do poczucia przepełnienia, spożywanie pokarmów mimo braku oznak głodu, ukrywanie się przed innymi ze spożywanym posiłkiem oraz wyrzuty sumienia towarzyszące nadmiernemu spożyciu pokarmów.
Przyczyny leżące u podłoża tego problemu są zróżnicowane. Istotną rolę odgrywają uwarunkowania biologiczne (hormony, neuroprzekaźniki w układzie nerwowym), determinanty środowiskowe (przyzwyczajenia z dzieciństwa, czynniki kulturowe), przyczyny psychologiczne (nieprawidłowe mechanizmy regulacji emocji) oraz stres.
Leczenie jest interdyscyplinarne i polega na współpracy lekarza, dietetyka i psychologa. Ważne jest wczesne podjęcie interwencji terapeutycznej, by zapobiegać wystąpieniu otyłości lub zredukować nadmierną masę ciała.
Więcej informacji dostępne jest w artykule:
MARTA MAKARA-STUDZIŃSKA, ALINA BUCZYJAN, JUSTYNA MORYLOWSKA Jedzenie – przyjaciel i wróg. Korelaty psychologiczne otyłości. Przegląd piśmiennictwa, Zdr Publ 2007;117(3):392-396