Witamina D odgrywa fundamentalną rolę w rozwoju płodu – jej niedobór może nieść poważne konsekwencje zdrowotne, które mogą ujawnić się zarówno w okresie niemowlęcym, dzieciństwie, jak i w późniejszym życiu. Zapewnienie odpowiedniego stężenia witaminy D u matki w czasie ciąży jest zatem kluczowe dla optymalnego rozwoju i zdrowia dziecka. Niedostateczna podaż tej witaminy stanowi globalny problem zdrowotny, dotykający znaczną część populacji kobiet w wieku rozrodczym.
Rozwój Układu Kostnego i Krzywica
Witamina D warunkuje wchłanianie wapnia, kluczowego dla mineralizacji kości płodu, co jest intensywnym procesem zachodzącym szczególnie w trzecim trymestrze ciąży. Niedobór witaminy D u matki może prowadzić do niewystarczającej mineralizacji szkieletu płodu i zwiększać ryzyko rozwoju wrodzonej lub wczesnodziecięcej krzywicy, charakteryzującej się deformacjami kostnymi i opóźnionym rozwojem motorycznym. Suplementacja witaminy D u ciężarnych jest istotnym elementem profilaktyki tych poważnych powikłań kostnych u noworodków.
Układ Odpornościowy i Ryzyko Infekcji
Witamina D wpływa na rozwój odporności wrodzonej i nabytej u rozwijającego się płodu poprzez modulację funkcji komórek układu immunologicznego. Noworodki z niskim stężeniem witaminy D są bardziej podatne na infekcje, szczególnie układu oddechowego, takie jak infekcje wirusowe i bakteryjne. Odpowiednie stężenie witaminy D u matki może przyczynić się do wzmocnienia bariery immunologicznej u dziecka w pierwszych miesiącach życia, kiedy jego własny układ odpornościowy dopiero się kształtuje.
Metabolizm i Cukrzyca Typu 1
Niedobór witaminy D w czasie ciąży wiąże się z wyższym ryzykiem cukrzycy typu 1 u potomstwa – poprzez wpływ na funkcje autoimmunologiczne i metabolizm glukozy. Witamina D odgrywa rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej i może wpływać na komórki beta trzustki, odpowiedzialne za produkcję insuliny. Badania sugerują, że odpowiednia suplementacja witaminy D w ciąży może mieć działanie protekcyjne przed rozwojem autoimmunologicznych chorób metabolicznych u dziecka.
Rozwój Neurologiczny
Witamina D oddziałuje również na neurogenezę, proces tworzenia nowych neuronów, oraz na ogólny rozwój mózgu płodu. Jej niski poziom w okresie prenatalnym może zwiększać ryzyko zaburzeń poznawczych i neurobehawioralnych u dziecka w późniejszym wieku. Badania wskazują na potencjalny związek między niedoborem witaminy D w ciąży a zwiększonym ryzykiem wystąpienia spektrum autyzmu i ADHD u dzieci. Zapewnienie optymalnego stężenia witaminy D jest zatem ważne dla prawidłowego rozwoju neurologicznego dziecka.
Na podstawie: D-Day for Vitamin D Disease-Prevention Guideline?, Medscape, 10 lipca 2024.
https://www.medscape.com/viewarticle/d-day-vitamin-d-disease-prevention-guideline-2024a1000cp2?_gl
Wagner CL, Hollis BW. The Implications of Vitamin D Status During Pregnancy on Mother and her Developing Child. Front Endocrinol (Lausanne). 2018 Aug 31;9:500. doi: 10.3389/fendo.2018.00500. PMID: 30233496; PMCID: PMC6127214.
Tekst opracowano z wykorzystaniem narzędzi AI: Gemini, Copilot oraz Consensus.
Autor doniesienia: Prof. dr hab. n. med. Przemysław Guzik, Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej, Uniwersyteckie Centrum Badań Sportowo-Medycznych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu.