Jakość białka to kluczowy czynnik determinujący jego wartość odżywczą i skuteczność w budowaniu masy mięśniowej. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje ją poprzez zawartość i proporcje niezbędnych aminokwasów (EAA), które mogą zostać wchłonięte i wykorzystane przez organizm. Obecnie złotym standardem w ocenie jakości białka jest wskaźnik DIAAS (Digestible Indispensable Amino Acid Score), który zastąpił starszą metodę PDCAAS. DIAAS oferuje dokładniejsze pomiary, oceniając strawność białka w jelicie cienkim i porównując je do idealnego białka wzorcowego, bez sztucznego ograniczania wyniku do wartości 1.0.
Najbardziej wartościowe źródła białka to produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak:
Wśród aminokwasów szczególną rolę odgrywa leucyna, będąca głównym stymulatorem syntezy białek mięśniowych. Badania pokazują, że już 3,42 g leucyny może zwiększyć o około 110%. Co ciekawe, organizm metabolizuje leucynę do HMB (β-hydroksy-β-metylomaślanu), związku o silnych właściwościach anabolicznych, który może zwiększyć o 70% i jednocześnie zmniejszyć rozpad białek mięśniowych o 57%.
Praktyczne zastosowanie tej wiedzy obejmuje:
W przypadku osób starszych, u których występuje tzw. opór anaboliczny, szczególnie ważne staje się:
Na podstawie: Deane, C. S., Cox, J., & Atherton, P. J. (2024). Critical variables regulating age-related anabolic responses to protein nutrition in skeletal muscle. Frontiers in Nutrition, 11. https://doi.org/10.3389/fnut.2024.1419229
W edycji tekstu wspomagano się narzędziami opartymi na AI z modelami językowymi Gemini, Copilot oraz DeepSeek.
Autor doniesienia: Prof. dr hab. n. med. Przemysław Guzik, Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej, Uniwersyteckie Centrum Badań Sportowo-Medycznych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu.