Higiena cyfrowa, czyli jak zdrowo i bezpiecznie korzystać z urządzeń ekranowych

Lek. Marta Lubarska
Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań

Niemal 88,4% mieszkańców Polski korzysta z urządzeń ekranowych takich jak telewizor, telefon, tablet czy komputer. Korzysta się z nich nie tylko w domu, ale również w pracy, w sklepie czy w szkole. Ważne jest, aby umieć umiejętnie z nich korzystać tak, by nie pogorszyć swojego zdrowia psychicznego i fizycznego.

Definicja higieny cyfrowej zaproponowana przez Instytut Cyfrowego Obywatelstwa brzmi: „to chroniące zdrowie zachowania związane z używaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, zwłaszcza urządzeń ekranowych i internetu”.

Aby promować ideę higieny cyfrowej, wspomniany Instytut przeprowadził ogólnopolskie badanie ankietowe w latach 2022-2023. Co można zrobić, aby stosować zasady higieny cyfrowej w praktyce?

• Zwracanie uwagę na to, ile czasu każdego dnia używa się urządzeń ekranowych. Największa grupa internautów korzysta z nich średnio 1-3 godziny dziennie (35% badanych), zaś niewiele mniej spędza 3-5 godzin dziennie (22,3%). Przydatne może być wprowadzenie limitu czasowego na aplikacje, których używa się najczęściej.
• Unikanie trzymania telefonu cały czas przy sobie. Aż 20% badanych nie zwraca w ogóle na to uwagi. Trzymanie telefonu w zasięgu wzroku ułatwia sprawdzanie czy przyszło jakieś powiadomienie i rozprasza podczas wykonywania codziennych czynności.
• Rozważenie negatywnych konsekwencji, zanim opublikuje się dane osobowe, zdjęcie czy filmy w Internecie. Informacje te mogą zostać wykorzystane w niepożądany sposób przez osoby postronne.
• Ograniczone zaufanie do treści udostępnianym w Internecie. Z racji, iż dostęp do Internetu ma niemalże każdy, konieczne jest sortowanie prawdziwości informacji w nim dostępnych.
• Unikanie używania urządzeń ekranowych 1-2h przed snem. Emitują one światło niebieskie, które zaburza rytm czuwanie-sen organizmu, co może prowadzić do trudności z zasypianiem.
• Spożywanie posiłków bez telefonu w zasięgu wzroku. Podczas jedzenia całą uwaga powinna być skupiona na tej czynności. Czytanie książki czy korzystanie z telefonu w tym czasie sprawia, że nie zwraca się uwagi na ilość spożywanego pokarmu.
• Dezynfekcja telefonu co najmniej 1 raz dziennie. Czynność ta jest niezbędna jak mycie rąk. Urządzenie to jest kładzione na wielu różnych powierzchniach, przykładane do twarzy, trzymane w kieszeni. Należy przetrzeć środkiem dezynfekcyjnym ekran oraz obudową telefonu.

Artykuł napisano na podstawie raportu Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa:

https://cyfroweobywatelstwo.pl/higiena-cyfrowa/