Lek. Marta Lubarska
Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną diagnozowaną u milionów ludzi na całym świecie. W przypadku cukrzycy typu 1 niezbędne jest włączenie insuliny na początku terapii, zaś w przypadku cukrzycy typu 2 insulina jest ostatnią linią leczenia – jako pierwsze włączane są leki określane jako nie insulinowe leki przeciwcukrzycowe.
Metformina
Jednym z głównych leków w terapii cukrzycy jest metformina, która działa przede wszystkim na wątrobę zmniejszając produkcję glukozy. Poprawia również wrażliwość organizmu na insulinę, umożliwiając komórkom skuteczniejsze wykorzystanie glukozy – w wyniku działania na poziomie całego organizmu, skutecznie zmniejsza stężenie cukru we krwi. Występuje w formie tabletek lub tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Jeżeli stosując metforminę nie osiąga się zamierzonych celów terapeutycznych, wprowadza się terapię skojarzoną z lekiem z innej grupy. Podczas stosowania metforminy mogą wystąpić efekty uboczne takie jak zaparcia, luźne stolce bóle brzucha, mdłości, metaliczny posmak w ustach. Większość z tych objawów ustępuje w ciągu kilku dni lub ma niewielkie nasilenie i jest z czasem dobrze tolerowana. Ogólnie metformina jest jednym z bezpieczniejszych leków.
Inhibitory transportera SGLT2 - flozyny
Inną grupą leków w leczeniu cukrzycy są inhibitory SGLT-2, tzw flozyny. Leki te zwiększają wydalanie glukozy przez nerki z większą ilością moczu. W efekcie obniża się stężenie cukru we krwi oraz zmniejsza ciśnienie tętnicze. Często stosuje się je w połączeniu z metforminą. Przykładami leków z tej grupy są dapagliflozyna, empagliflozyna i kanagliflozyna. Ze względu na zwiększone ryzyko występowania zakażeń układu moczowego, są przeciwwskazane u osób z chorobami nerek, moczowodów, pęcherza moczowego czy cewki moczowej. Dodatkowym udowodnionym korzystnym działaniem flozyn jest zmniejszenie śmiertelności u osób z niewydolnością serca i w tym wskazaniu są również stosowane.
Inhibitory dipeptydylopeptydazy-4 (DDP-4) – gliptyny
Gliptyny działają pośrednio w mechanizmie obniżenia uwalniania glukozy przez wątrobę oraz zwiększenia produkcji insuliny w organizmie. Leki te hamują rozkład tak zwanych hormonów inkretynowych, które są odpowiedzialne za regulację procesu trawienia. Do tej grupy leków należą linagliptyna, saksagliptyna, sitagliptyna i wildagliptyna. Wykazują się małym profilem działań niepożądanych.
Pochodne sulfynylomocznika
Ich główny mechanizm działania to zwiększenie wydzielania insuliny z komórek beta trzustki. Mogą prowadzić do hipoglikemii i zwiększenia masy ciała. Z tego względu są wypierane przez nowsze leki przeciwcukrzycowe, niepowodujące takich działań ubocznych. Do tej grupy wśród dostępnych w Polsce leków należą gliklazyd, glimepiryd i glipizyd.
Analogi GLP-1
To jedyne wśród wymienionych leków, które występują w postaci zastrzyku. Działają podobnie do gliptyn, naśladując działanie hormonów inkretynowych. Pomaga to w zmniejszeniu stężenia glukozy we krwi, zmniejszenia apetytu oraz utracie masy ciała. Jedynym dostępnym w Polsce preparatem jest preparat zawierający liraglutyd.
Wymieniono niektóre główne leki należące do nieinsulinowych leków przeciwcukrzycowych.
Więcej informacji znajduje się w artykule:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/323109#injectable-medications