Lek. Michał Pytka
Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych
Uniwersytecki Szpital Kliniczny, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
W ostatnich latach temat cholesterolu i jego wpływu na zdrowie serca stał się przedmiotem intensywnych badań i debat. W szczególności jaja, które od lat były postrzegane jako niezdrowe z powodu wysokiej zawartości cholesterolu, zyskują nowe spojrzenie w świetle najnowszych badań. Okazuje się, że to nasycone tłuszcze, a nie cholesterol w diecie, są głównym czynnikiem wpływającym na poziom LDL, czyli tzw. "złego cholesterolu".
Zgodnie z danymi, przeciętny człowiek na diecie zachodniej spożywa około 300-400 mg cholesterolu dziennie, a dodatkowe 1000 mg pochodzi z produkcji w wątrobie. Co ciekawe, wchłanianie cholesterolu w organizmie różni się znacznie między osobami – od 29% do 80%. To oznacza, że nie wszyscy reagują na cholesterol w diecie w ten sam sposób. Kluczowym czynnikiem wpływającym na tę różnorodność jest receptor NPC1L1, który odgrywa istotną rolę w wchłanianiu cholesterolu w jelitach.
W obliczu tych odkryć, organizacje zdrowotne, takie jak British Heart Foundation i Heart UK, zmieniają swoje podejście do zaleceń dotyczących spożycia cholesterolu. Zamiast zalecać surowe ograniczenia, sugerują, aby osoby z wysokim ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych mogły spożywać jaja w umiarkowanych ilościach – nawet trzy lub cztery tygodniowo. To podejście jest zgodne z nowymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, które promują umiarkowane spożycie jaj jako część zdrowej diety.
Warto również zauważyć, że nasycone tłuszcze, które często występują w produktach takich jak masło i pełnotłusty nabiał, są bardziej dominującym czynnikiem wpływającym na poziom cholesterolu LDL. Dlatego eksperci zalecają, aby zamiast całkowitego ograniczania cholesterolu, skupić się na redukcji nasyconych tłuszczów w diecie. Zaleca się, aby nasycone tłuszcze nie przekraczały 10% całkowitej energii w diecie. Przykładem produktów zawierających duże ilości kwasów tłuszczowych są tłuste mięso (wieprzowina, wołowina, baranina), pełnotłuste produkty mleczne (masło, śmietana, tłusty twaróg, ser żółty), olej kokosowy, olej palmowy, smalec, skóra z kurczaka produkty fast-food oraz wysoko-przetworzone gotowe produkty.
Obecnie prowadzone są badania, które mają na celu zidentyfikowanie biomarkerów metabolicznych, które mogą pomóc w przewidywaniu, jak dany organizm reaguje na tłuszcze nasycone. To może otworzyć nowe możliwości w personalizacji diety i dostosowywaniu zaleceń żywieniowych do indywidualnych potrzeb.
Podsumowując, jaja, które przez lata były demonizowane, mogą być cennym składnikiem diety, nawet dla osób z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Kluczem do zdrowia serca jest zrozumienie, jak różne składniki odżywcze wpływają na nasz organizm i dostosowanie diety do indywidualnych potrzeb. W miarę jak nauka posuwa się naprzód, możemy spodziewać się dalszych odkryć, które pomogą nam lepiej zrozumieć złożoność naszej diety i jej wpływ na zdrowie.
Więcej w artykule:
Antoni R. Dietary saturated fat and cholesterol: cracking the myths around eggs and cardiovascular disease. J Nutr Sci. 2023 Sep 11;12:e97. doi: 10.1017/jns.2023.82. PMID: 37706071; PMCID: PMC10495817.
W edycji tekstu wspomagano się narzędziami opartymi na AI (Gemini, Chatpdf).