Lek. Mikołaj Żołyński
(1) Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych
(2) Uniwersyteckie Centrum Badań Sportowo-Medycznych
(3) Szkoła Doktorska Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Najważniejsze informacje:
Muzyka stanowi ważny element kultury i od tysiącleci jest związana z człowiekiem. Towarzyszy nam między innymi przy zabawie, w czasie oficjalnych uroczystości, bądź obrzędów religijnych. Słuchamy jej również w trakcie treningu fizycznego. Pojawia się jednak pytanie, czy jedyną funkcją muzyki jest wówczas uprzyjemnianie nam czasu? Badanie Francesca Greco i współpracowników rzuca światło na wymierne korzyści wynikające z słuchania muzyki w czasie treningu.
W pracy naukowej przeanalizowano 22 badania dotyczące wpływu słuchania różnego rodzaju muzyki na siłę i wytrzymałość fizyczną wśród sportowców amatorów. Badania wykazały, że słuchanie muzyki w poszczególnych przypadkach wpływało m.in. na: większą przyjemność z treningu, lepsze wyniki oraz wykonywanie większej ilości powtórzeń.
W przypadku treningu wytrzymałościowego o dużej intensywności muzyka może uczynić ciężkie i męczące ćwiczenia mniej nieprzyjemnymi. Szczególnie korzystne okazały się utwory z szybkim tempem (125-135/min). Dla ćwiczeń wytrzymałościowych o umiarkowanej i małej intensywności najlepsze wyniki otrzymano przy wykorzystaniu „muzyki motywacyjnej”, a najgorsze przy „muzyce relaksacyjnej”. Przytoczono badanie, z którego wynikało, że w czasie testu Coopera (12-minutowy bieg) ulubiona muzyka poprawiła rezultaty wśród kobiet, nie miała natomiast wpływu na wynik uzyskany przez mężczyzn. Z kolei w innym badaniu chodzący po bieżni dłużej wytrzymali w czasie testu gdy słuchali muzyki z szybkim tempem (>140/min). W innych badaniach również stwierdzono wpływ muzyki na poziom postrzegania wysiłku i poczucie przyjemności. Za interesujące uznano odnotowanie niższego tętna przy wysiłku w czasie słuchania ulubionej muzyki.
Przykłady możliwego wpływu muzyki odnotowano też w odniesieniu do wysiłku siłowego. W jednym z badań stwierdzono, że „muzyka uspokajająca” może negatywnie wpływać na siłę. W innym natomiast badaniu dostrzeżono pozytywny wpływ na siłę w przypadku muzyki z szybkim tempem (powyżej 134/min) i „stymulującej”. W jednym z badań wykazano, że na lepsze wyniki u słuchaczy wpływ ma samodzielnie wybrana muzyka z tempem powyżej 120/min. W badaniach ujawniono jeszcze inne korzyści wynikające z słuchania samodzielnie wybranej muzyki, bądź muzyki z szybkim tempem.
W konkluzji można stwierdzić, że uzyskane w przytoczonych badaniach wyniki są dość zróżnicowane i nie jest możliwe określenie idealnego, uniwersalnego rodzaju muzyki. Nie ulega jednak wątpliwości, że poszczególne badania przekonują o pozytywnej roli muzyki w treningu, zwłaszcza poprzez wpływ na naszą motywację i komfort. Za najbardziej racjonalny w tych warunkach należy uznać samodzielny dobór utworów, z którymi najprzyjemniej spędza się nam czas na siłowni. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę rodzaj planowanych ćwiczeń. Warto jednak eksperymentować z różnymi utworami i poziomami głośności, aby znaleźć idealne połączenie. Muzyka zatem to nie tylko przyjemność, ale także skuteczne narzędzie w osiąganiu sportowych celów.
Źródło:
Greco F, Grazioli E, Cosco LF, Parisi A, Bertollo M, Emerenziani GP. The effects of music on cardiorespiratory endurance and muscular fitness in recreationally active individuals: a narrative review. PeerJ. 2022;10:e13332. Published 2022 Apr 22.