Prof. dr hab. Przemysław Guzik, Katedra i Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dieta ketogeniczna (tzw. ketodieta) to krańcowa odmiana diety niskowęglowodanowej. W ketodiecie spożywa się niewielką ilości węglowodanów (5-10% zapotrzebowania dobowego na kalorie), umiarkowaną białka (20-25%) i wysoką tłuszczów (70-75%). W trakcie jej stosowania rozwija się ketoza i dochodzi do zwiększonego spalania tłuszczu.
W ketodiecie zaleca się unikać pokarmów bogatych w węglowodany, np. produktów mącznych (kolor mąki nie ma znaczenia) takich jak chleb, bułki, ciasta, makarony, kluski, ale także wysokoskrobiowych jak ziemniaki i ryż i zawierających cukier lub syrop fruktozowo-glukozoy, np. cukierki, ciasta, lody, napoje słodzone. W zamian zaleca się jedzenie pokarmów bogatych w tłuszcze roślinne (np. oleje, oliwa z oliwek, awokado, orzechy, ziarna słonecznika, dyni) i zwierzęce (masło, tłusta śmietana, smalec i mięso, zwłaszcza tłuste - bekon). Głównym celem stosowania diety jest utrata wagi. Nie do końca poznano efekty stosowania takiej diety przez wiele lat na choroby układu krążenia.
Dr Iulia Iatan z University of British Columbia w Vancouver w Kanadzie przedstawiła w czasie ostatniego kongresu the American College of Cardiology (ACC) Scientific Session/World Congress of Cardiology (WCC) 2023 wyniki badań dotyczące wpływu diety zbliżonej do ketogenicznej na stężenie LDL (cholesterol znajdujący się we frakcji lipoprotein o małej gęstości, tzw. „zły”cholsterol) i ApoB.
W badanej diecie, 25% całkowitej dziennej energii pochodziło z węglowodanów, a ponad 45% z tłuszczu. Autorzy przeanalizowali dane z UK Biobank, gromadzącej informacje od ponad pół miliona mieszkańców Wielkiej Brytanii obserwowanych przez co najmniej 10 lat. W tej grupie zidentyfikowano 305 osób stosujących dietę podobną do ketonowej i porównano z dopasowanymi pod względem wieku i płci 1220 osobami spożywającymi standardową dietę. Kobiety stanowiły 73% uczestników, a średni wiek wszystkich wynosił 54 lata.
Osoby na diecie zbliżonej do ketonowej miały większe średni BMI (27,7 vs 26,7 kg/m2) i częściej występowała u nich cukrzyca (4,9% vs 1,7%), wyższe stężenia LDL (147 vs 141 mg/dl) i ApoB (109 vs 104 mg/dl). Po średnio 11,8 latach obserwacji, u 9,8% osób na ketodiecie w porównaniu z 4,3% osobami z grupy kontrolnej wystąpiło co najmniej jedno ze zdarzeń w złożonym punkcie końcowym: dławica piersiowa lub zawał mięśnia sercowego lub choroba wieńcowa lub udar niedokrwienny lub choroba tętnic obwodowych lub konieczność rewaskularyzacji wieńcowej albo tętnicy szyjnej. W analizie wieloczynnikowej uwzględniającej cukrzycę, nadciśnienie, otyłość i palenia osoby na diecie zbliżonej do ketonowej miały podwojone ryzyko wystąpienia jednego ze wspomnianych zdarzeń sercowo-naczyniowych (HR, 2,18; P < 0,001). W podgrupie osób, których stężenie LDL przekraczało 190 mg/dl) ryzyko chorób sercowo-naczyniowych wzrosło około sześciokrotnie.